Η ψωρίαση, είναι μια συχνή δερματοπάθεια (2-3% του πληθυσμού) που είναι αυτοάνοση, δηλαδή προέρχεται από ένα είδος «επίθεσης» που κάνει ο οργανισμός στο δέρμα του, το οποίο χάνει τον έλεγχο του και τον προγραμματισμό του, με αποτέλεσμα να προκαλείται υπερβολικός πολλαπλασιασμός των κυττάρων της επιδερμίδας που εκδηλώνεται με απολέπιση και πάχυνση της επιδερμίδας. Σε καμία περίπτωση δεν είναι μεταδοτική. Πρόκειται για ένα νόσημα που προσβάλλει όλες τις ηλικίες συμπεριλαμβανομένων των παιδιών, αλλά αφορά κυρίως τους ενήλικες.
Μερικά από τα σημεία και συμπτώματα της ψωρίασης, είναι:
– κνησμός.
– πόνος.
– περιοχές του δέρματος που εμφανίζουν πάχυνση, ερυθρότητα, απολέπιση.
– κάποιοι ασθενείς αναπτύσσουν προσβολή των ονύχων που χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση μικρών τρυπών (βοθρία), επιμήκων γραμμώσεων ή/και δυσχρωμιών.
Το 10-30% των ατόμων, αναπτύσσουν αρθρίτιδα που προκαλεί παραμόρφωση και πόνο στις αρθρώσεις.
Τα συμπτώματα της ψωρίασης, ξεκινούν όταν ένας συνδυασμός περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων διαταράξουν τον φυσιολογικό κύκλο ζωής των επιδερμιδικών κυττάρων.
Συνήθως τα δερματικά κύτταρα, αναπτύσσονται μέσα στα βαθιά στρώματα του δέρματος και έπειτα μετακινούνται στην επιφάνεια, περίπου μια φορά τον μήνα. Ωστόσο, στην ψωρίαση το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται λανθασμένα στα υγιή δερματικά κύτταρα προκαλώντας επιτάχυνση αυτής της διαδικασίας και συσσώρευση των νεκρών δερματικών κυττάρων στην επιφάνεια του δέρματος.
125 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, πάσχουν από ψωρίαση.
Η συνηθέστερη μορφή της νόσου, είναι η κατά πλάκας ψωρίαση που αφορά το 85-90% των περιπτώσεων. Χαρακτηρίζεται από εκτεταμένες δερματικές βλάβες μεγάλου πάχους, που ονομάζονται πλάκες και προκαλούν κνησμό, απολέπιση και πόνο.
Η βαρύτητα της ψωρίασης, καθορίζεται από το ποσοστό της επιφάνειας του σώματος που προσβάλλεται, τη θέση των βλαβών (για παράδειγμα ένας ηθοποιός με ψωρίαση στο πρόσωπο επηρεάζεται πολύ όπως και μια σερβιτόρα που έχει ψωρίαση στα χέρια) καθώς και άλλους παράγοντες όπως είναι ο χαρακτήρας του/της ασθενούς, ο οικογενειακός και ο κοινωνικός περίγυρος καθώς και η επίδραση της ψωρίασης στη λειτουργικότητα του/της ασθενούς, στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην σεξουαλική ζωή καθώς και στην εργασία των ασθενών.
Πάνω από το ένα τρίτο των ανθρώπων με ψωρίαση κατά πλάκας, πάσχουν από μέτρια ως σοβαρή ψωρίαση.
Η επίδραση της ψωρίασης στην ποιότητα ζωής των ασθενών έχει αποδειχθεί ότι είναι παρόμοια με νόσους όπως είναι ο καρκίνος, η καρδιοπάθειες, η αρθρίτιδα, ο διαβήτης τύπου 2 και η κατάθλιψη.
Το 75% των ασθενών, νιώθουν μη ελκυστικοί. Το 54% νιώθουν κατάθλιψη. Το 31% έχουν άγχος για τα οικονομικά και το 8% δε θέλουν να δουλεύουν εκτός σπιτιού. Επίσης, τα τελευταία χρόνια, έχει γίνει γνωστό ότι η ψωρίαση αποτελεί μέρος του μεταβολικού συνδρόμου. Δηλαδή τα άτομα που πάσχουν από ψωρίαση έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακού συμβάντος όπως και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Επίσης, παχυσαρκία και υπέρταση παρατηρείται συχνότερα σε ασθενείς πάσχοντες από ψωρίαση. Θεωρείται ότι αν κάποιο άτομο εμφανίσει ψωρίαση από τη νεανική ηλικία, έχει αυξημένο κίνδυνο να πεθάνει σε μικρότερη ηλικία σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Με όλα αυτά, δεν σημαίνει ότι κάποιος που έχει ψωρίαση είναι αναπόφευκτο ότι θα πεθάνει πιο νέος, απλά πρέπει να προσέχει τους άλλους παράγοντες κινδύνου (κάπνισμα, αλκοόλ, καθιστική ζωή, παχυσαρκία) να αθλείται, να τρέφεται σωστά, να προσπαθεί να καταπολεμήσει το άγχος και να ελέγχεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, με αιματολογικό και καρδιολογικό έλεγχο.
Τα τελευταία χρόνια, έχει επέλθει μια πραγματική επανάσταση στην θεραπεία της ψωρίασης με την έλευση των βιολογικών παραγόντων. Πρόκειται για φάρμακα που παρασκευάζονται στο εργαστήριο με συγκεκριμένες μεθόδους και που έχουν αλλάξει ριζικά την πορεία της νόσου καθώς και την βαρύτητα της, στους ασθενείς που τα παίρνουν. Ακόμα και οι πιο βαριές μορφές ψωρίασης, καθαρίζουν τελείως. Το μόνο μειονέκτημα τους είναι ότι δεν αποτελούν οριστική λύση για το πρόβλημα καθώς για να επιτύχει κάποιος αυτό το αποτέλεσμα θα πρέπει να λαμβάνει συνεχόμενα τον βιολογικό παράγοντα.
Εν τούτοις, η μέχρι τώρα εμπειρία έχει δείξει ότι πρόκειται για απολύτως ασφαλή και απλά στην χορήγηση τους φάρμακα που μπορούν άνετα να χορηγηθούν για πολλά χρόνια. Επίσης, ένα άλλο θετικό στοιχείο είναι ότι προς το παρών, καλύπτονται πλήρως από τα ασφαλιστικά ταμεία, οπότε δεν επιβαρύνουν οικονομικά τον ασθενή.
Υπάρχουν βιολογικά φάρμακα που είναι σε ενέσιμη μορφή με τη μορφή προγεμισμένων συριγγών ή στυλό και που χορηγούνται είτε από τον ίδιο τον ασθενή είτε από τον ιατρό είτε από τον φαρμακοποιό είτε από κάποιο πρόσωπο που ανήκει στον κοινωνικό ή τον οικογενειακό περίγυρο του ασθενούς. Επίσης, οι περισσότερες φαρμακευτικές εταιρίες που διαθέτουν βιολογικούς παράγοντες, έχουν μία γραμμή υποστήριξης την οποία καλεί ο ασθενής χωρίς καμία επιβάρυνση και κλείνεται κάποιο ραντεβού είτε στο σπίτι του ασθενή είτε σε κάποιους ειδικούς χώρους που διαθέτουν αυτές οι εταιρείες, όπου γίνεται η ένεση στον ασθενή και παράλληλα εκείνος εκπαιδεύεται ώστε να μπορεί να κάνει μόνος του τις επόμενες ενέσεις. Επίσης, αυτή η γραμμή υποστήριξης, μπορεί να παρέχει και άλλες υπηρεσίες όπως η τηλεφωνική υπενθύμιση για την επόμενη δόση του φαρμάκου.
Μια άλλη κατηγορία βιολογικών φαρμάκων, είναι εκείνα που χορηγούνται ενδοφλέβια στο νοσοκομείο. (το νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν» διαθέτει ένα τέτοιο κέντρο). Η διαδικασία, είναι ιδιαίτερα απλή με τον ασθενή να λαμβάνει το φάρμακο του για ένα τρίωρο περίπου. Αυτή η χορήγηση γίνεται ανά 2 μήνες. Το πλεονέκτημα είναι ότι δεν απαιτείται καμία δράση από τον ασθενή στο σπίτι αλλά απλά έρχεται στο νοσοκομείο και η ψωρίαση του καθαρίζει πλήρως!
Τα ενέσιμα βιολογικά, χορηγούνται σε διάφορα χρονικά διαστήματα ανάλογα με το σκεύασμα που κανείς επιλέγει. Το συχνότερο, είναι 2 φορές την εβδομάδα και το πιο αραιό, 1 ένεση το τρίμηνο. Τα αποτελέσματα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά με την σχεδόν πλήρη ύφεση του νοσήματος.
Από πλευράς εργαστηριακού ελέγχου, απαιτείται μόνο αναλυτικός εργαστηριακός έλεγχος στην αρχή της λήψης των φαρμάκων. Αυτό που κυρίως ενδιαφέρει, είναι ο ασθενής να μην έχει ατομικό ιστορικό ή να μην πάσχει από καρκίνο ή κάποια ενεργό λοίμωξη, κυρίως φυματίωση. Επίσης, δεν πρέπει να πάσχει από σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια και να μην έχει κάποιο αυτοάνοσο νόσημα. Αν ο ασθενής έχει κάτι από αυτά, καλύτερα να αποφύγει την λήψη αυτών των φαρμάκων. Αν τώρα ο ασθενής έχει μια ενεργό λοίμωξη, πρέπει πρώτα να γίνει καλά και μετά να ξεκινήσει ή να συνεχίσει το φάρμακο. (π.χ. λοίμωξη του αναπνευστικού, ουροποιητικού ή γαστρεντερικού). Μετά τον αρχικό κύκλο των εξετάσεων, ο ασθενής μπαίνει κανονικά στην θεραπεία με βιολογικό παράγοντα και το μόνο που χρειάζεται, είναι μία φορά τον χρόνο να κάνει μια γενική αίματος και μία mantoux που είναι μία εξέταση που πιστοποιεί ότι ο ασθενής δεν πάσχει και δεν έχει έρθει σε επαφή με τον βάκιλο της φυματίωσης. (αυτό ισχύει σε περίπτωση που η mantoux είναι αρνητική ). Αν η mantoux βγει θετική, ο ασθενής μπορεί ακόμα να λάβει τα φάρμακα αλλά θα πρέπει πρώτα να κάνει την λεγόμενη χημειοπροφύλαξη δηλαδή να λάβει αντιφυματικά φάρμακα για 9 μήνες. Ένα μήνα μετά την έναρξη της χημειοπροφύλαξης, ο ασθενής μπορεί να λάβει βιολογικό παράγοντα.
Αν κάποιος πρέπει να κάνει μια χειρουργική επέμβαση πρέπει να διακόψει το φάρμακο περίπου ένα δίμηνο πριν το χειρουργείο και να το ξαναρχίσει ένα δίμηνο μετά. Επίσης, τα φάρμακα αυτά, αποφεύγουμε να τα χορηγούμε στην εγκυμοσύνη.
Συμπερασματικά, η ψωρίαση είναι ένα συχνό, χρόνιο νόσημα που επηρεάζει την ποιότητα ζωής των ασθενών, όσο και την υγεία τους γενικότερα κάτι που χρειάζεται δραστική και άμεση αντιμετώπιση πράγμα που προσφέρει η επανάσταση της έλευσης των βιολογικών παραγόντων που πλέον δίνουν στους ασθενείς την δυνατότητα να ζουν μια φυσιολογική ζωή, ενθυμούμενοι την ψωρίαση μόνο όταν έχουν να κάνουν την θεραπεία.
Δεν είναι μακριά η μέρα που αυτό το τόσο ενοχλητικό και επίμονο νόσημα, θα αποτελέσει οριστικά παρελθόν.