Η κνίδωση, είναι ένα πολύ σοβαρό δερματολογικό νόσημα, το οποίο επιδρά αρνητικά στην ποιότητα ζωής και στην ψυχολογία του ασθενούς. Επιβαρύνει σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών, δυσκολεύοντας σημαντικά την καθημερινότητα τους. Τα αίτια στις περισσότερες των περιπτώσεων, παραμένουν άγνωστα αν και καμμιά φορά εντοπίζονται με την βοήθεια των αλλεργικών test.
Η κνίδωση, διακρίνεται σε οξεία και χρόνια. Η οξεία, κρατάει κάτω από 6 εβδομάδες ενώ η χρόνια, πάνω από 6 εβδομάδες. Αυτό που χαρακτηρίζει την κνίδωση σε ότι αφορά την συμπτωματολογία, είναι η παρουσία έντονου κνησμού και η δημιουργία εξογκωμάτων του δέρματος (πομφών), έντονα ερυθρού χρώματος που σβήνουν από ένα σημείο του σώματος και βγαίνουν σε άλλο. Σε ακραίες περιπτώσεις, δημιουργούνται πρηξίματα γύρω από τα μάτια, στο πρόσωπο, στον λαιμό και αλλού, που καλούνται αγγειοοιδήματα. Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να δημιουργηθεί δυσκολία στην αναπνοή, εξ’αιτίας των πρηξιμάτων.
Η χρόνια αυθόρμητη κνίδωση χαρακτηρίζεται από την δημιουργία πομφών, κνησμού ή/και αγγειοιδήματος χωρίς να υπάρχει κάποιο εμφανές αίτιο. Τα εξανθήματα αυτά, επανεμφανίζονται ξαφνικά μετά από την υποχώρηση τους και σε ακραίες περιπτώσεις, μπορεί να γεμίσει όλο το σώμα και να προκληθούν δυσκολίες στην αναπνοή. Τα πρηξίματα (αγγειοοιδήματα) εμφανίζονται μαζί με τα εξανθήματα σε ποσοστό 33-67%. Οι κυριότερες εντοπίσεις είναι τα βλέφαρα και τα χείλη. Το αγγειοοίδημα υποχωρεί συνήθως εντός 72 ωρών.
Περίπου 20% των ανθρώπων, θα εμφανίσουν κνίδωση σε κάποια στιγμή στην ζωή τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, έχει σύντομη διάρκεια και δεν επανεμφανίζεται. Ένα μικρό ποσοστό των ανθρώπων (0,5-1 %) πάσχει από χρόνια αυθόρμητη κνίδωση, τα συμπτώματα της οποίας διαρκούν πάνω από 6 εβδομάδες. Ο αριθμός των γυναικών που πάσχουν από χρόνια αυθόρμητη κνίδωση, είναι σχεδόν διπλάσιος από τον αντίστοιχο αριθμό των αντρών. Άνθρωποι όλων των ηλικιών, μπορούν να εμφανίσουν χρόνια αυθόρμητη κνίδωση, αλλά κυρίως επιδρά στις ηλικίες 20-40 ετών. Η φυσική της πορεία είναι απρόβλεπτη αλλά συνήθως η διάρκεια του νοσήματος ποικίλει από 1 ως 5 έτη αλλά σε ένα σημαντικό ποσοστό των ασθενών μπορεί να διαρκέσει πάνω από 5 έτη. Καθώς μια έξαρση της νόσου, μπορεί να συμβεί ανά πάσα στιγμή στους ασθενείς με χρόνια αυθόρμητη κνίδωση, η ποιότητα της ζωής τους επιβαρύνεται σημαντικά, ακόμα και σε περιόδους όπου τα συμπτώματα της νόσου δεν είναι εμφανή, λόγω του φόβου της ξαφνικής αναζωπύρωσης τους.
Η χρόνια κνίδωση ανήκει στις αλλεργικές παθήσεις του δέρματος. Σε κάποιες περιπτώσεις, υπάρχει μια άλλη πάθηση που ενεργοποιεί τα συμπτώματα της χρόνιας κνίδωσης και τότε διενεργείται ο αντίστοιχος εργαστηριακός έλεγχος. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, όπως προαναφέρθηκε τα αίτια δεν είναι γνωστά και τότε έχουμε να κάνουμε με την χρόνια αυθόρμητη κνίδωση. Η χρόνια αυθόρμητη κνίδωση, μπορεί να έχει ανοσολογικό υπόβαθρο σε ένα ποσοστό 40-45%, (αυτοάνοση κνίδωση) ενώ στους υπόλοιπους ασθενείς δεν είναι γνωστός ο μηχανισμός που ενεργοποιεί την νόσο. (χρόνια ιδιοπαθής κνίδωση). Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις, η χρόνια αυθόρμητη κνίδωση μπορεί να συνυπάρχει με χρόνια κνίδωση που προκαλείται από φυσικά αίτια όπως η μηχανική πίεση, η ζέστη, το κρύο καθώς και η επίδραση του ηλίου (φυσικές κνιδώσεις).
Καθώς πρόκειται για μία απρόβλεπτη, ενοχλητική και ψυχοφθόρα πάθηση, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η χρόνια κνίδωση και ιδιαίτερα η αυθόρμητη μορφή της, έχει σοβαρό αντίκτυπο στις ζωές των ασθενών. Αυτός ο αντίκτυπος, δεν περιορίζεται μόνον στα σωματικά συμπτώματα αλλά προκαλεί και ένα πλήθος αρνητικών συναισθημάτων και καταστάσεων όπως έλλειψη ύπνου, έλλειψη ενέργειας, κατάθλιψη, άγχος, κοινωνική απομόνωση και συναισθηματική διαταραχή. Επίσης, μπορεί να επηρεαστεί τόσο η επαγγελματική όσο και η ερωτική ζωή του ατόμου. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο βαθμός υποβάθμισης της ποιότητας ζωής των ασθενών με χρόνια κνίδωση και ιδιαίτερα με χρόνια αυθόρμητη κνίδωση, είναι ανάλογος της ισχαιμικής καρδιοπάθειας!
Η θεραπεία μέχρι πρόσφατα, ήταν από ελάχιστα αποτελεσματική εως τελείως αναποτελεσματική. Τα φάρμακα που κυρίως χρησιμοποιούνταν ήταν τα αντισταμινικά και η κορτιζόνη σε από του στόματος χορήγηση, αλλά συνήθως βοηθούσαν μόνο προσωρινά ενώ χαρακτηρίζονταν από πολλές παρενέργειες όπως η υπνηλία από τα αντισταμινικά ή το πρήξιμο και η υπέρταση από την κορτιζόνη. Επίσης, σε αρκετές περιπτώσεις μετά από λίγο καιρό, ο οργανισμός «συνήθιζε» τα φάρμακα με αποτέλεσμα να απαιτούνταν προσαρμογή της δόσης ή και αντικατάσταση τους. Σε κάποιες άλλες περιπτώσεις βοηθούσαν κάποια άλλα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα όπως η κυκλοσπορίνη. Οι ασθενείς υποχρεώνονταν να λαμβάνουν τα παραπάνω φάρμακα συνεχόμενα ενώ συχνά το νόσημα υποτροπίαζε ακόμα και κατά την διάρκεια της λήψης της αγωγής.
Ευτυχώς, σήμερα έχουμε στο οπλοστάσιο μας, μια νέα πολλά υποσχόμενη θεραπεία. Πρόκειται για ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που ονομάζεται ομαλιζουμάμπη (Xolair), που φαίνεται να δρα στην καρδιά του προβλήματος, παρεμποδίζοντας κάποια κύτταρα του οργανισμού που λέγονται μαστοκύτταρα, να απελευθερώσουν ουσίες που ενεργοποιούν την φλεγμονή και την αλλεργία μέσω σύνδεσης της με ειδικούς υποδοχείς που αυτά τα κύτταρα έχουν στην επιφάνεια τους. Η χορήγηση είναι εξαιρετικά απλή και είναι υποδόρια με έτοιμες (προγεμισμένες) ενέσεις που γίνονται δύο ταυτόχρονα, μία φορά τον μήνα.
Τα σημεία που επιλέγονται είναι η κοιλιά, οι μηροί ή το αντιβράχιο και φυσικά εξυπακούεται ότι οι δύο ενέσεις γίνονται σε διαφορετικά μεταξύ τους σημεία. Δεν χρειάζονται εξετάσεις πριν την έναρξη της θεραπείας ούτε κατά την διάρκεια αυτής. Πρόκειται για απολύτως ασφαλή θεραπεία, η οποία όμως αν και σπανίως, μπορεί να προκαλέσει η ίδια αλλεργική αντίδραση. Για τον λόγο αυτό, τις πρώτες φορές που γίνεται η θεραπεία, πρέπει ο ασθενής να παραμένει για λίγο στο νοσοκομείο. (την πρώτη φορά για 2 ώρες και κάθε φορά μισή ώρα λιγότερο από την προηγούμενη). Η θεραπεία είναι γνωστή και δοκιμασμένη εδώ και καιρό διότι το συγκεκριμένο φάρμακο πριν πάρει ένδειξη για την χρόνια αυθόρμητη κνίδωση, είχε πάρει ένδειξη για το άσθμα εδώ και 10 έτη. Ένα άλλο μεγάλο πλεονέκτημα της θεραπείας, είναι ότι δεν επιβαρύνει οικονομικά τον ασθενή καθώς καλύπτεται πλήρως από τα ασφαλιστικά ταμεία. Χρειάζεται ψυγείο (διατηρείται στην συντήρηση) και κατά την μεταφορά απαιτείται παγοκύστη. Ο ασθενής, προμηθεύεται την ένεση από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. Η ενδεδειγμένη θεραπεία, είναι 2 ενέσεις μαζί, μία φορά τον μήνα για 6 μήνες, αλλά αν ο ασθενής το επιθυμεί, μπορεί να παρατείνει την διάρκεια της θεραπείας. Επίσης, ανά πάσα στιγμή κάποιος μπορεί να διακόψει και να ξαναρχίσει την θεραπεία χωρίς κανένα πρόβλημα.
Συμπερασματικά, η χρόνια κνίδωση είναι ένα δύσκολο και συχνό πρόβλημα που προκαλεί μεγάλη διαταραχή τόσο σωματική όσο και ψυχική στους ασθενείς, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η ποιότητα ζωής και η λειτουργικότητα τους. Ευτυχώς σήμερα με την βοήθεια των καινοτόμων θεραπειών που διαθέτουμε, μπορούμε να δώσουμε στους ασθενείς το χαμόγελο και την σιγουριά ότι το πρόβλημα τους θα αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά…